Velden positioneren en uitlijnen

1. Leerdoel

Studenten moeten besturingselementen exact kunnen positioneren op een Access-formulier in ontwerpweergave.

2. Werkwijze

Voorbereiding

Om het positioneren van velden en andere besturingselementen uit te leggen en in te oefenen, kan je best een nieuw formulier aanmaken, waaraan je zelf velden en besturingselementen toevoegt.

1. Open je database 'Personeelsdatabase.accdb'
2. Klik op het tabblad 'Maken'
3. Klik in de groep 'Formulier' op de opdrachtknop 'Formulierontwerp'

4. MS Access maakt daardoor een nieuwe leeg formulier in 'Ontwerpweergave' aan
5. Rechts wordt het taakvenster 'Lijst met velden' geopend
6. Indien dit taakvenster niet verschijnt, klik dan op de knop 'Bestaande velden toevoegen'

7. Klik in het taakvenster 'Lijst met velden' op de koppeling 'Alle tabellen weergeven', indien de velden van de tabel 'Werknemers Adressen' niet meteen in het taakvenster wordt getoond
8. Om de velden die je eerder in de tabel 'Werknemers Adressen' invoerde zichtbaar te maken, klik je op het icoon met een plusteken dat de tabelnaam voorafgaat.
9. Sleep vervolgens het veld 'Familienaam' met ingedrukte linkermuisknop vanuit het taakvenster 'Lijst met velden' naar het midden van het nieuwe, lege formulier

10. Doe hetzelfde met de velden 'Voornaam', Straatnaam en huisnummer', 'Postnummer' en 'Plaatsnaam'
11. Bewaar het nieuwe formulier onder de naam 'Besturingselementen toevoegen'

12. Daarmee ben je klaar om onderstaande instructies aangaande het verplaatsen, uitlijnen, opmaken... van besturingselementen mee in te oefenen

2.1. Velden verplaatsen

Om het invoervak van een veld, samen met het bijschrift te verplaatsen, moet het besturingselement geselecteerd zijn.

• het invoervak of invoerveld is het witte kader, waarin de gebruiker straks gegevens kan intikken
• het bijschrift of label bij het invoervak bevat een omschrijving die de gebruiker duidelijk moet maken, wat er in het invoervak moet worden ingevoerd: in bovenstaande figuur bevat het bijschrift de tekst 'Familienaam'

1. Klik ergens in het invoervak van het besturingselement dat je wil verplaatsen en dus niet op het bijschrift (label). In dit voorbeeld klik je dus op het invoervak van bijvoorbeeld het zojuist toegevoegde tabelveld 'Familienaam'.
   
   
   • Bemerk dat rond het invoervak niet enkel een (oranjekleurig) kader wordt gezet, maar dat er tevens 8 'blokjes' op dit kader verschijnen: de zogenaamde 'vulgrepen'
   • Vulgrepen worden - zoals we verder zullen toelichten - gebruikt om de grootte of de vorm van een besturingselement te wijzigen

2. Plaats de muiswijzer op de rand van het invoervak, maar niet op een vulgreep, zodat deze verandert in een zwart kruisje.

   

3. Sleep op dat moment het veld met ingedrukte linkermuisknop naar de gewenste locatie op het formulier.  Bijschrift en invoervak verplaatsen zich daarbij samen.

4. Laat de linkermuisknop pas los wanneer de nieuwe locatie is bereikt. Tijdens het slepen wordt op de linialen de nieuwe positie van het veld aangegeven, wat het uitlijnen en positioneren moet ondersteunen.

2.2. Bijschrift of invoervak verplaatsen

Indien een bijschrift of een invoervak moet worden verplaatst (los van elkaar) klik je op het betreffende besturingselement (bijschrift of invoervak), waardoor links bovenaan een grote vulgreep (sleeppunt) verschijnt.

1. Wijs naar dit grote sleeppunt zodat de muiswijzer verandert in een kruisje.

   

2. Druk op dat moment de linkermuisknop in en hou deze ingedrukt terwijl je sleept naar de nieuwe locatie.

3. Laat de muisknop pas los als de nieuwe locatie is bereikt.

2.3. Meerdere besturingselementen gelijktijdig selecteren

Om op meerdere verschillende besturingselementen gelijktijdig een bewerking te kunnen uitvoeren (opmaken, verplaatsen, uitlijnen,...) moeten ze samen geselecteerd worden.

1. Maak de sectie 'Detail' wat langer door de onderrand naar beneden te slepen, om onderaan wat vrije ruimte te maken.

2. Klik links boven of naast (en dus niet op of in) het eerste besturingselement dat moet verplaatst worden (zie nummer 2 in onderstaande figuur).
3. Hou de linkermuisknop ingedrukt en sleep over de verschillende invoervakken, bijschriften en andere besturingselementen die moeten geselecteerd worden. Daardoor verschijnt een kader met fijne zwarte randen op het beeldscherm dat de omvang van de selectie aangeeft.

   

4. Laat de linkermuisknop pas los wanneer alle gewenste besturingselementen door het selectiekader 'gevat' worden.
5. Rond elk van de geselecteerde besturingselementen verschijnen thans vulgrepen. Elke bewerking die nu wordt uitgevoerd, zal op elk van deze geselecteerde besturingselementen effect hebben.

   

6. Versleep, bij wijze van voorbeeld, de geselecteerde velden samen naar een andere plek onderaan op het formulier.

Noot: Je kan ook meerdere besturingselementen gelijktijdig selecteren door deze één na één aan te klikken terwijl je de Shift-toets op je klavier indrukt.

Noot: Je kan beide werkwijzen om objecten te selecteren ook combineren: selecteren door erover te slepen, dan de Shift-toets indrukken en vervolgens weer andere objecten overslepen of aanklikken

2.4. Grootte van besturingselementen aanpassen

De grootte van besturingselementen kan op twee manieren worden aangepast: manueel en met behulp van opdrachtknoppen op het lint.

2.4.1. Manueel

Het invoervak 'Burgerlijke staat' zal voor elke werknemer de waarde 'Gehuwd', 'Ongehuwd' of 'Onbekend' bevatten.  Dat zijn hooguit acht karakters.  Het invoervak is daarom veel te breed, wanneer je het op je nieuwe formulier sleept en we willen het daarom wat kleiner maken.

1. Sleep vanuit het taakvenster 'Lijst met velden' het veld 'Burgerlijke staat' naar het formulier.
2. Klik op het invoervak 'Burgerlijke staat' om het te selecteren zodat de vulgrepen verschijnen.
3. Hou de muiswijzer op de vulgreep in het midden van de rechterrand van het invoervak, waardoor de muiswijzer in een dubbele pijl verandert.

   

4. Druk op dat moment de linkermuisknop in en sleep de rechterrand van het invoervak naar links, totdat een redelijke breedte werd bereikt.
5. Laat pas dan de muisknop los.

Op analoge wijze kan de hoogte van een besturingselement worden aangepast. Je gebruikt daartoe één van de vulgrepen op de lange zijde van het invoervak. De vulgrepen op de hoeken maken het mogelijk om gelijktijdig de hoogte én de breedte van een besturingselement aan te passen.

2.4.2. Met behulp van opdrachtknoppen

Op het tabblad 'Schikken' is een groep 'Formaat en volgorde' voorzien die onder meer een opdrachtknop 'Grootte/ruimte' bevat.

Om de grootte van besturingselementen op tal van manieren aan te passen, klik je de opdrachtknop 'Grootte/ruimte' om een vervolgmenu te openen.

Nadat meerdere besturingselementen werden geselecteerd, kunnen er met de opdrachtknoppen in het menu volgende bewerkingen op worden uitgevoerd.

Naam	Icoon	Functie
Opdrachtknop 'Aan langste'		Maakt de hoogte van de geselecteerde objecten even hoog als de hoogte van het hoogste object. Bijvoorbeeld: in onderstaande figuur is het invoerveld 'Datum in dienst' het langste (in feite het hoogste) element Door alle elementen te selecteren en de opdrachtknop 'Aan langste' aan te klikken, worden alle geselecteerde elementen even lang gemaakt:
Opdrachtknop 'Aan kortste'		Maakt de hoogte van de geselecteerde objecten even hoog als de hoogte van het kortste object.
Opdrachtknop 'Passend maken'		Past de grootte van de geselecteerde objecten elk afzonderlijk aan aan de inhoud die ze bevatten. Bijvoorbeeld: de in bovenstaande figuur weergegeven schikking van de geselecteerde elementen wijzigt bij het aanklikken van de knop 'Passend maken' in:
Opdrachtknop 'Aan raster'		Past elk geselecteerd object aan aan de breedte en hoogte van het raster.
Opdrachtknop 'Aan breedste'		Maakt de lengte van de geselecteerde objecten even breed als de lengte van het breedste object. Bijvoorbeeld:
Opdrachtknop 'Aan smalste'		Maakt de lengte van al de geselecteerde objecten even kort als de lengte van het kortste object.

2.5. De indeling bepalen

Het handmatig verslepen van labels en invoervelden vergt vaak heel wat werk ; zeker wanneer het formulier een groot aantal tabelvelden en andere besturingselementen bevat. MS Access biedt daarom enkele functies voor het 'indelen' (ordenen of uitlijnen) van velden op een formulier.

Het thans geopende formulier 'Besturingselementen toevoegen' bevat bijvoorbeeld meer dan 10 velden, die wellicht niet zo mooi werden uitgelijnd als deze in het formulier 'Werknemersadressen invoeren'. De besturingselementen, die in het formulier 'Werknemersadressen invoeren' werden ingevoegd door het sjabloon 'Eenvoudig formulier', verschijnen namelijk automatisch netjes onder elkaar uitgelijnd op het moment dat dit formulier is aangemaakt.

Access maakte daartoe gebruik van een functie. Je kan deze functies ook zelf gebruiken om (al dan niet met de hand aan een formulier toegevoegde) velden en andere besturingselementen uit te lijnen.

2.5.1 De indeling 'Gestapeld'

De functie 'Gestapeld' ordent tabelvelden zoals weergegeven in de figuur bij paragraaf 2: links de labels en, op dezelfde hoogte, rechts daarvan het invoervak.

1. Selecteer daartoe alle ingevoerde velden in het formulier 'Besturingselementen toevoegen' door er met ingedrukte linkermuisknop over heen te slepen

2. Klik op het tabblad 'Schikken'

3. Klik op de opdrachtknop 'Gestapeld'

De labels en invoervelden worden nu netjes uitgelijnd. Dat op deze besturingselementen een 'indeling' werd toegepast wordt enerzijds aangegeven door de oranjekleurige kaders en, anderzijds, door de indelingskiezer in de linkerbovenhoek van de indeling.

Met behulp van de indelingskiezer kan je de besturingselementen, die tot de indeling behoren, samen verplaatsen naar een andere locatie in het formulier.

Noot: Wanneer op besturingselementen een indeling werd toegepast, dan kan je ze niet langer individueel verplaatsen of van grootte veranderen. Elke verplaatsing of vormverandering wordt dan op alle tot de indeling behorende elementen uitgevoerd, totdat je de indeling verwijdert.

2.5.2 De indeling verwijderen

Een toegepaste indeling kan (onder meer om deze reden) opnieuw worden verwijderd.

1. Klik op het formulier 'Besturingselementen toevoegen' op één van de tabelvelden die bij de aanmaak van het formulier door het sjabloon werden ingevoegd.

2. Klik op het tabblad 'Schikken'
3. Klik in de groep 'Tabel' op de opdrachtknop 'Indeling verwijderen' .

Vanaf dan kan je besturingselementen van de vroegere indeling opnieuw individueel bewerken.

2.5.3 De indeling 'Tabelvorm'

De indeling 'Tabelvorm' ordent tabelvelden op een heel andere wijze dan de indeling 'Gestapeld':

• de labels van tabelvelden worden horizontaal uitgelijnd in de formulierkoptekst
• terwijl de invoervelden, in de detailsectie, precies onder de labels worden uitgelijnd

Noot: Je kan de indeling van besturingselementen ook instellen door eerst de gewenste elementen te selecteren en vervolgens rechts te klikken op één van de geselecteerde objecten. Je kan de gewenste indeling dan in het snelmenu selecteren.

2.6. Besturingselementen uitlijnen

Een nieuw formulier geeft een wat rommelige indruk wanneer je de velden handmatig naar het formulier versleept vanuit de 'Lijst met velden'.  In de plaats van de verschillende besturingselementen één na één naar een beter uitgelijnde locatie te verslepen, levert volgende werkwijze veel sneller hetzelfde resultaat op, wanneer je niet van de indelingen 'Gestapeld' of 'Tabelvorm' wil gebruik maken.

Selecteer gelijktijdig de besturingselementen die moeten uitgelijnd worden.

1. Klik op het tabblad 'Schikken' van het lint
2. Klik in de groep 'Formaat en volgorde' op de opdrachtknop 'Uitlijnen'
3. Daardoor verschijnt een vervolgmenu
4. Klik op één van de menu-opties

OF:

1. Klik met rechtermuisknop op één van de geselecteerde besturingselementen
2. Klik in het snelmenu op de optie 'Uitlijnen'
3. Selecteer een optie in het vervolgmenu

Enkele voorbeelden, vertrekkende van onderstaande beginsituatie:

'Links' uitgelijnd:

'Boven' uitgelijnd:

2.7. Positie van besturingselementen aanpassen

Op gelijkaardige wijze als in voorgaande paragraaf besproken, kan de positie van verschillende geselecteerde besturingselementen ten overstaan van elkaar worden aangepast.

Toegang daartoe biedt de opdrachtknop 'Grootte/ruimte' van het tabblad 'Schikken', waardoor een vervolgmenu wordt geopend met daartoe geschikte opties onder de sectie 'Afstand'. 

Bijvoorbeeld: in onderstaande situatie

heeft het aanklikken van de opdrachtknop 'Verticaal verdelen' tot gevolg dat de onderlinge afstand tussen de geselecteerde besturingselementen gelijk is:

De opdrachtknop 'Verticaal verkleinen' heeft bij het meermaals aanklikken tot gevolg:

3. Oefening

Klik hier om de oefening 'besturingselementen toevoegen, uitlijnen en positioneren' te maken.

4. Bronnen

    Helpprogramma bij Microsoft Access 2013: zoek op 'besturingselementen uitlijnen', 'formulier indeling'.